1. Vệ sinh định k ỳ
Vệ sinh là bước bảo dưỡng cơ bản và quan trọng nhất đối với mọi loại quạt công nghiệp. Bụi bẩn, dầu mỡ, và các tạp chất khác có thể tích tụ trên cánh quạt, lồng bảo vệ và bên trong động cơ, làm giảm hiệu suất, gây mất cân bằng động và tăng tải cho motor.
Bạn nên vệ sinh định kỳ 3 6 tháng một lần tùy theo mức độ bám bẩn của môi trường. Đối với các môi trường nhiều bụi (như xưởng gỗ, nhà máy xi măng) hoặc nhiều dầu mỡ (bếp công nghiệp), tần suất vệ sinh có thể cần tăng lên.
Các bước vệ sinh cơ bản bao gồm: ngắt nguồn điện hoàn toàn trước khi thực hiện để đảm bảo an toàn; tháo rời lồng bảo vệ và cánh quạt (nếu có thể) để vệ sinh kỹ lưỡng bằng bàn chải, khăn ẩm hoặc chất tẩy rửa chuyên dụng (đối với dầu mỡ); làm sạch bụi bẩn trên motor và các bộ phận khác bằng máy hút bụi hoặc khí nén. Đảm bảo tất cả các bộ phận khô hoàn toàn trước khi lắp lại và vận hành.
2. Kiểm tra và bôi trơn bạc đạn/ổ bi
Bạc đạn (ổ bi) là bộ phận chịu tải chính và cần được bôi trơn đầy đủ để đảm bảo quạt hoạt động êm ái, trơn tru và không bị nóng quá mức. Theo thời gian, mỡ bôi trơn có thể bị khô, nhiễm bẩn hoặc hao hụt, dẫn đến ma sát tăng lên, gây ra tiếng ồn lớn, rung lắc và làm nóng bạc đạn, thậm chí gây kẹt hoặc hư hỏng động cơ.
Do đó, cần kiểm tra tình trạng bạc đạn định kỳ và bôi trơn lại bằng loại mỡ chuyên dụng cho vòng bi. Đối với các quạt có bạc đạn kín (sealed bearings), việc kiểm tra sẽ ít thường xuyên hơn, nhưng vẫn cần chú ý lắng nghe tiếng ồn bất thường. Nếu phát hiện tiếng kêu lạ, rung lắc mạnh hoặc bạc đạn bị kẹt, cần thay thế ngay lập tức để tránh hư hỏng lan rộng sang các bộ phận khác, đặc biệt là động cơ.
3. Kiểm tra dây đai truyền động (đối với quạt gián tiếp)
Dây đai có thể bị giãn, nứt, mòn hoặc đứt sau một thời gian sử dụng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất truyền động và lưu lượng gió của quạt. Bạn cần kiểm tra độ căng của dây đai định kỳ (đảm bảo độ trùng vừa phải theo khuyến nghị của nhà sản xuất, không quá căng cũng không quá chùng) và kiểm tra tình trạng hao mòn, nứt vỡ.
Nếu phát hiện dây đai bị mòn nhiều, nứt hoặc có dấu hiệu hư hỏng, cần thay thế bằng dây đai mới cùng loại và kích thước. Đồng thời, kiểm tra độ thẳng hàng của pulley để đảm bảo dây đai không bị trượt hoặc mòn không đều, điều này cũng giúp kéo dài tuổi thọ của dây đai và bạc đạn.
4. Kiểm tra điện áp, dòng điện và nhiệt độ motor
Sử dụng đồng hồ đo điện áp và ampe kế để kiểm tra điện áp và dòng điện định mức của motor. Nếu dòng điện tăng cao bất thường (vượt quá định mức ghi trên nhãn motor) mà không kèm theo sự gia tăng lưu lượng gió tương ứng, đó có thể là dấu hiệu của tải quá mức, kẹt bạc đạn, hoặc vấn đề về cuộn dây motor.
Ngoài ra, cần kiểm tra nhiệt độ của motor trong quá trình hoạt động bằng cách sờ hoặc dùng súng đo nhiệt hồng ngoại. Nếu motor quá nóng (vượt quá nhiệt độ cho phép của nhà sản xuất), cần ngắt quạt và tìm nguyên nhân (có thể do quá tải, bám bụi, hoặc vấn đề về điện). Việc kiểm tra các thông số này định kỳ giúp phát hiện sớm các sự cố tiềm ẩn, tránh hư hỏng nghiêm trọng và đảm bảo an toàn điện.